Biyoçeşitliliğin nedir?
Biyoçeşitlilik bir bölgede yaşayan canlı türlerinin sayı ve çeşitçe zenginliğine biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) denir.
A- Biyoçeşitliliğin önemi nedir
- Biyoçeşitlilik ekosistemin işleyişini kolaylaştırır.
- Biyoçeşitlilik doğal zenginliktir.
- Biyoçeşitliliğin fazla olması tarım ve sanayi alanında katkı sağlar.
- Biyoçeşitlilik doğa turizmini katkı sağlar.
- Biyolojik çeşitlilik ile ekosistemler dengede kalır.
- Biyoçeşitlilik sağlığımızı destekler.
- Ülkemiz biyoçeşitlilik yönünden zengindir.
B- Biyoçeşitliliğe etki eden faktörler
- İklim
Bitki ve hayvanlar her iklimde yaşayamaz. - Yeryüzü şekilleri
Arazide dağ, ova, vadi gibi yeryüzü şekilleri biyolojik çeşitliliğe neden olur. - Coğrafi konum
Bulunan yerin dünya üzerindeki coğrafi konumu da önemlidir. - Toprağın yapısı
Toprakta bulunan mineraller biyolojik çeşitliliği etkiler.
C- Biyoçeşitliliğin etkilediği alanlar
- Tarım
Beslenme sorunları çözülür, farklı ürünler elde edilir. - Tıp ve eczacılık
Bitkisel ürünler ile yeni ilaçlar üretilir. - Ormancılık
Kağıt, kauçuk, kereste üretimi sağlanır. - Balıkçılık
Denizlerde elde edeceğimiz ürünler besin olarak tüketilir. - Hayvancılık
Et, süt ve hayvansal ürünlerin elde edilmesini sağlar. - Endüstri
Çeşitli sanayi ürünlerinin elde edilmesi için gerekli ham madde ihtiyacını sağlar
D-Biyoçeşitliliği tehdit eden faktörler
- Aşırı nüfus artışı
- Çevre kirliliği
- Çayır, mera ve otlak alanların aşırı otlatılması.
- Erozyonla toprağın yok olması
- Tarımda zirai ilaç kullanımı
- Sulak alanların kurutulması
- Doğal afetler
- Ormanların tahrip edilmesi
- Orman yangınları
- Küresel ısınma sonucu oluşan iklim değişikliği
- Kaçak ve aşırı avlanma
- Turizm faaliyetlerinin artması
- Ev ve sanayi atıkları
- Maden ocaklarının doğayı tahrip etmesi
- Nükleer patlamalar
- Asit yağmurları
- GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) biyoçeşitliliği tehdit etmektedir.
Not: Canlıların nesillerinin tükenmesi biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olur.
E-Ülkemizde ve Dünya’da nesli tükenen ya da tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan canlılar
Nesli Tükenen Canlılar
Doğal afetler, çeşitli insan faaliyetleri, salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve bazı çevresel sorunlar sonucu nesli tamamen yok olan canlılardır.
Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlılar sayıca azalmış fakat yok olmamıştır.
1.Ülkemizde nesli tükenmekte olan hayvanlar
- Kelaynak
- Akdeniz foku
- Yaban kedisi
- Ceylan
- Sülün
- Karetta karetta (Deniz kaplumbağası)
- Yaban koyunu
- Alageyik
- Bozayı
- Tepeli pelikan
2.Ülkemizde nesli tükenmiş olan hayvanlar
- Asya aslanı
- Asya fili
- Anadolu parsı
- Kunduz
- Anadolu leoparı
- Mersin balığı
- Yakalı toy kuşu
- Kafkas öküzü
- Yılanboyun
- Orman horozu
3.Ülkemizde nesli tükenmekte olan bitkiler
- Kardelen
- Sıklamen
- Göl soğanı
- Ters lale
- Orkide
- Salep
- Nergis
- Çiğdem
- Süsen
- Kar çiçeği
4.Dünyada nesli tükenmekte olan hayvanlar
- Panda (Bambu ayısı),
- Kutup ayısı
- Penguen
- Kısa gagalı yunus
5.Dünyada nesli tükenen hayvanlar
- Dinozor
- Moa
- Mamut
- Dodo kuşu
- Tazmanya kaplanı
- Tazmanya kurdu
- Hazar kaplanı (Pers kaplanı)
- Çizgili sırtlan
- Pirene yaban keçisi
Not: Ülkemizde nesli tükenen hayvanların bir kısmı dünyada nesli devam etmektedir.
Kunduzun ülkemizde nesli tükenmiştir, fakat dünyada devam etmektedir.
F-Ülkemizin biyoçeşitliliği
Bitkiler
- Acur
- Çitlenbik
- İğde
- Göleviz
- Ahlat (yaban armudu)
- Alıç
- Delice
- İdris
- Ergen
- Melengiç
- Muşmula (döngel)
- Hünnap
- Taflan
- Kocayemiş
- Yaban mersini
- Üvez
- Yonca
- Mürdümük
Hayvanlar
- Van kedisi
- Ankara kedisi
- Denizli horozu
- Ankara tavşanı
- Kangal köpeği
- Türk tazısı
Ülkemiz endemik tür bakımından çok zengindir.
Ülkemizde 500’den fazla özel yaşam alanı vardır.
10.000’den fazla bitki, 400’den fazla kuş, 500’den fazla balık, 100.000’den fazla omurgasız hayvan bulunmaktadır.